در عکاسی و اپتیک فاصله هایپرفوکال، فاصله‌ای است که چنانچه نقطه ی فوکس دوربین، روی یک شیء واقع در انتهای HFD فوکوس کند، به بیشترین عمق میدان خواهیم رسید. برای محاسبه این فاصله دو تعریف متفاوت وجود دارد که نتایج هر کدام اندکی با هم متفاوت است.
تعریف اول: فاصله هایپرفوکال نزدیکترین فاصله‌ای است که یک LENS می‌تواند فوکوس کند و در عین حال موضوعات تا بی نهایت نیز به اندازه کافی شارپ باشند. یعنی فاصله فوکوس با حداکثر عمق میدان. وقتی لنز در این فاصله فوکوس شده است، تمام سوژ‌ه‌های واقع در فاصله نصف فاصله هایپرفوکال تا بینهایت به اندازه قابل قبولی شارپ هستند.
تعریف دوم: فاصله هایپرفوکال فاصله‌ای است که تا آن فاصله برای لنزی که در بینهایت فوکوس شده تمام موضوعات به اندازه قابل قبولی شارپ هستند.
بین این دو تعریف به ندرت تفاوت خاصی در نظر گرفته می‌شود، زیرا میتوان آنها را به جای هم مورد استفاده قرار داد و مقادیر حاصله بسیار به هم نزدیک است. معمولا مقادیر حاصل از تعریف اول نسبت به تعریف دوم کمی بزرگ است ولی عمق میدان (Depth of Field) یکی است.
برای بیان فرمولی دو تعریف بالا، پارامترهای زیر را تعریف می‌کنیم:
f یا همان فاصله کانونی – FOCAL LENGTH (مثلاً در صورت استفاده از لنز 50mm، این پارامتر را در فرمول با عدد 50 جاگذاری مینمائیم)
N یا همان عدد روزنه ی لنز-APERTURE (مثلاً در صورت استفاده از f/8، این پارامتر را در فرمول با عدد 8 جاگذاری مینمائیم)
c یا همان قطر دوایر گیجی – CoC (بعنوان نمونه، در صورت استفاده از SLR های Full Frame پارامتر c=0.03 است)
تعریف اول: HFD = f*f/N/c + f
تعریف دوم: HFD = f*f/N/c
به عنوان نمونه، چنانچه از f/8 و لنز 50mm و یک بدنه ی فول فریم استفاده کنیم، فرمول اول، عدد 10467mm و فرمول دوم، عدد 10417mm را نتیجه می‌دهد. (این دو عدد حدود 0.5% باهم اختلاف دارند که میتوان آن را اغماض کرد) بنابراین چنانچه بر روی سوژه ای واقع در 10467mm از سنسور، فوکوس کنیم، تمامی اشیاء واقع در نصف آن فاصله لغایت بینهایت (یعنی از 5.23 متری تا بینهایت) دارای فوکوس قابل قبولی خواهند بود. برای درک بهتر، تصویر موجود در انتهای صفحه را مشاهده فرمایید.
فاصله هایپرفوکال بستگی به آن دارد که چه حدی از شارپنس مورد قبول است. معیار شارپنس مورد قبول بر اساس قطر دایره اغتشاش (CIRCLE OF CONFUSION) لنز تعیین می‌شود. این معیار بیان می‌کند که بزرگترین قطر قابل قبول تصویر یک نقطه که از یک نقطه واقع در بینهایت بر روی FILM یا IMAGE SENSOR تشکیل و پخش شده، چقدر است.
منبع: ویکی‌پدیا
پی‌نوشت توسط آموزشگاهی عکاسی سَرو: برای راحت‌تر شدن کار و عدم نیاز به محاسبه فاصله فراکانونی بصورت دستی یا با ماشین حساب، نرم افزاری تحت عنوان Hyper Focal Pro وجود دارد که در صورت تمایل می‌توانید آن را دانلود و بر روی موبایل خود نصب نمایید. با وارد کردن مدل دوربین (Body)، کمینه‌ی فاصله‌ی کانونی و بازترین حالت دیافراگم لنز خود، نرم افزار عدد مربوط به فاصله فراکانونی (HFD) را به شما ارائه می‌دهد.
جالب است که بدانید، استفاده از فاصله فراکانونی، در عکاسی از نجوم و ردّ ستارگان بسیار کاربردی و مفید نیز می‌باشد.
هنوز دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.